Nhật Bản

by

Tohoku Econs Bootcamp I (Spring)

Gần đây do bận nhiều việc trên trường nên mình không có thời gian viết lách. Thời gian qua, mình có hợp tác với các bạn PhD khác cùng khoa (Inseikai Tohoku) lập ra một lớp Bootcamp huấn luyện thêm về Lập trình, Toán (tối ưu tĩnh), và Nghiên cứu định tính trong kinh tế học. Khoá này đã hoàn thành cho kì xuân. Vào kì thu, bọn mình sẽ làm thêm một khoá nữa về Kinh tế Lượng, Toán II (tối ưu động) và Nghiên cứu định tính II. Hiện tại thì không có kế hoạch go online.

Tuy nhiên, học liệu này mình nghĩ sẽ bổ ích cho những ai muốn học chuyên sâu về kinh tế mà chưa có cơ hội tiếp cận các kiến thức nền tảng ở bậc cao học. Do đó, xin phép share tại đây cho những ai quan tâm.

https://github.com/thanhqtran/tohoku_bootcamp

Các khoá học này chỉ tổ chức tại trường Tohoku, on campus, dành cho những sinh viên tại trường. Mình cũng mong những ai tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế mà muốn học tập tại Nhật Bản, bằng tiếng Anh, đào tạo chuyên sâu bài bản về kinh tế, thì hãy cân nhắc lựa chọn trường Tohoku (chương trình GPEM).

https://www.econ.tohoku.ac.jp/en/gpem

Chương trình chỉ có admission vào tháng 10 hằng năm, và hồ sơ phải được nộp trước 15 tháng 3 cùng năm.

Advertisement
Di sản của Shinzo Abe – Người đàn ông thay đổi nước Nhật
by

Di sản của Shinzo Abe – Người đàn ông thay đổi nước Nhật

Không ai dám nghĩ vụ việc ngày 8/7/2022 lại có thể xảy ra. Shinzo Abe là thủ tướng tại vị lâu nhất Nhật Bản, và ông đã có rất nhiều ảnh hướng tới đường lối của Nhật Bản, nhất là về mặt ngoại giao. Các chương trình thúc đẩy sinh viên quốc tế, hợp tác kinh tế quốc tế và ngoại giao, các chương trình về lao động nước ngoài, các chính sách tài khoá và tiền tệ đầy táo bạo, tất cả đều mang đậm dấu ấn của ông Abe. Cá nhân mình có ấn tượng rất tốt về Shinzo Abe vì chính sách tiền tệ trong triều đại của ông chính là bài khoá luận tốt nghiệp. Trước đó, mình cũng đã có một bài tiểu luận về Abenomics. Do đó, khi hay tin ông Abe bị bắn, mình đã rất sốc.

Để dành lời tri ân tới ngài Abe, xin phép tóm tắt loạt bài viết về những di sản mà ông để lại. Loạt bài viết này mình dịch từ Economist sau khi báo này dành ra nguyên 1 số để nói về những gì Shinzo Abe đã làm sau khi ông từ chức.

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 1/5) | Nhìn lại 8 năm

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 2/5) | Những di sản

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 3/5) | Abenomics

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 4/5) | Japan Inc. vs Trung Quốc

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 5/5) | Người đàn ông của gia đình

Tiếp tục đọc →
by

Nhật ký Sendai (P22) Miyako Odori

Mời các bạn thưởng thức 30s điệu múa của các Geisha (hình như gọi là Miyako Odori). Video quay tại thành phố Sendai, tỉnh Miyagi.

Nhật ký Sendai (P21): Suy ngẫm về thuyết tương đối của ngôn ngữ
by

Nhật ký Sendai (P21): Suy ngẫm về thuyết tương đối của ngôn ngữ

Các bạn có biết người Pirahã sống ở vùng Amazon, Brazil nói một thứ ngôn ngữ không có số không? Một số học giả nói rằng họ không biết đếm từng số một, mà chỉ có từ như “ít” và “nhiều” để phân biệt số lượng. Chính vì thế, những thổ dân này gần như không có khả năng lĩnh hội các khái niệm toán chính xác, chứ đừng nói đến đại số phức tạp. Việc ngôn ngữ chúng ta nói định hình khả năng nghĩ và tư duy của chúng ta được gọi là thuyết Tương đối của ngôn ngữ (linguistic relativity). Cá nhân mình thì rất đồng tình với giả thuyết này. Mình có dịp tiếp xúc với nhiều bạn sinh viên quốc tế ở trường Tohoku, và thường xuyên nói chuyện với họ khiến mình nhận ra nhiều đặc điểm rất thú vị mà chắc chắn có liên quan đến thuyết này.

Tiếp tục đọc →
Nhật ký Sendai (P18): Có một thành phố rất “Mỹ” ở Hokkaido
by

Nhật ký Sendai (P18): Có một thành phố rất “Mỹ” ở Hokkaido

Ở Nhật gần 2 năm rồi mà bây giờ mới được đi lên Hokkaido các bạn ạ, cũng chỉ tại Covid. Nơi này thì quá nổi tiếng rồi, từ thành phố Sapporo nói riêng cho đến đảo Hokkaido nói chung, luôn đứng top 1 trong những nơi đáng sống và đáng du lịch nhất Nhật Bản. Sau chuyến đi vừa rồi, mình đã hiểu phần nào vì sao.

Tiếp tục đọc →
Bảng xếp hạng các tỉnh thành ở Nhật Bản (2020)
by

Bảng xếp hạng các tỉnh thành ở Nhật Bản (2020)

Nhiều khi cũng choáng với dữ liệu khảo sát xã hội ở Nhật Bản. Hằng năm, Viện nghiên cứu Brand Research (株式会社ブランド総合研究所) có tiến hành điều tra và khảo sát người dân lấy ý kiến của họ về các tỉnh thành ở Nhật Bản. Năm 2020, họ đã thu về 31,734 phiếu trả lời hợp lệ, và dùng dữ liệu đó để lập ra một bảng xếp hạng các tỉnh thành ở Nhật Bản theo 5 tiêu chí: Nơi cuốn hút nhất, Nơi đáng đi du lịch nhất, Nơi đáng sống nhất, Nơi có đồ ăn ngon nhất và Nơi hạnh phúc nhất.

Tiếp tục đọc →
Nhật ký Sendai (P16): Đi ngắm hoa anh đào ở Ogawara (tỉnh Miyagi)
by

Nhật ký Sendai (P16): Đi ngắm hoa anh đào ở Ogawara (tỉnh Miyagi)

Năm nay hoa anh đào nở sớm hơn mọi năm khoảng 2 tuần. Do đó, mặc dù Covid vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, nhiều người (trong đó có mình :p ) vẫn bất chấp đi ngắm hoa. Tất nhiên là khẩu trang và khử khuẩn luôn luôn trên người. Hoa năm nay đẹp lắm các bạn ạ. Mà đúng là phải đi mới thấy nó đẹp như nào, chứ chỉ quanh quẩn ở công viên như năm ngoái thì uổng lắm.

Tiếp tục đọc →
Nhật ký Sendai (P15): Nếu không có Covid thì ăn Tết truyền thống ở Nhật sẽ như thế nào?
by

Nhật ký Sendai (P15): Nếu không có Covid thì ăn Tết truyền thống ở Nhật sẽ như thế nào?

Xã hội Nhật Bản đã Âu hoá mạnh mẽ, và Tết mang nhiều ý nghĩa “nghỉ ngơi” với họ hơn là một dịp gì đó thật sự đặc biệt. Mình đã từng hỏi một bạn người Nhật gen Z rằng đã bao giờ ăn “osechi” chưa thì bạn ấy bảo chưa từng ăn bao giờ, và cũng chưa từng làm bao giờ. Người lớn thì hầu như khi mình hỏi họ làm gì ngày Tết, họ chỉ đơn thuần bảo là sẽ về quê hay đi du lịch, thăm nhau chứ ít khi bày biện ăn uống tiệc tùng linh đình như mình từng nghĩ. Chưa hết, người Nhật hiện nay càng ít khi đi chợ mua đồ vào bếp và nấu các món ăn Tết truyền thống, vì giờ tiện lắm, chỉ cần ra siêu thị hay combini là mua được ngay trong phút mốt, không cần mất thì giờ. Tất nhiên, đây chỉ là một cái nhìn phiến diện, nhưng nó cũng nói lên một phần nào đó xã hội Nhật Bản hiện đại ngày nay.

Có khi sau này Việt Nam cũng giống vậy. Khi người ta trở nên giàu hơn, mọi thứ trở nên tiện lợi hơn, cuộc sống trở nên bận bịu và thực dụng hơn, chúng ta sẽ thôi không gói bánh chưng, cuốn nem, làm nộm, chặt gà như bây giờ nữa, thay vào đó ta sẽ ra VinMart mua nguyên 1 set làm sẵn về, thậm chí trả thêm một ít để được đem đến tận miệng. Siêu thị cũng không bao giờ đóng cửa, cho nghỉ tết 2-3 ngày nữa mà phải tích trữ đồ ăn, lì xì thì không cần phong bao nữa mà sẽ được “bắn” qua các ứng dụng smartphone, v.v.. Mà trên thực tế, những dịch vụ đó đã hiện hữu rồi và đã được sử dụng rồi, chỉ chực chờ thay thế dần dần và xoá bỏ đi hoàn toàn phong tục xưa thôi.

Đối với cá nhân mình mà nói, thì Tết vẫn cứ đặc biệt, lớn rồi vẫn háo hức chờ Tết về để gặp họ hàng, nhận lì xì, chơi bời, ăn uống, tham gia vào bếp, v.v.. Năm nay do Covid-19 thì đành phải ở lại Nhật Bản, cũng buồn. Trong những ngày xuân này thì có giở lại ảnh cũ ra xem và chợt muốn viết ra để lưu lại. Thời còn là sinh viên trao đổi, mình có tham gia một lớp học tiếng Nhật (P3b) với bài tập lớn là làm một video bằng tiếng Nhật nói về một chủ đề ưa thích. Đây chính là kết quả của project đó và sau đây muốn được trình bày với độc giả. Video và bài viết dựa trên kỷ niệm homestay của mình tại nhà thày giáo tiếng Nhật của mình vào dịp Tết 2016 tại thành phố Hiroshima. Những ngày đó, thày của mình đã cho mình được thưởng thức trọn vẹn tất cả một phần phong tục Tết của người Nhật mà nay gần như đã rơi vào quên lãng.
Tiếp tục đọc →

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 5/5) | Người đàn ông của gia đình
by

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 5/5) | Người đàn ông của gia đình

<Tờ Economist September 5 – 11ᵀᴴ 2020 đã có nhiều bài viết (5 bài) dành để nói về thủ tưởng Shinzo Abe và những câu chuyện về cuộc đời và di sản mà ông để lại sau khi ông tuyên bố từ chức thủ tướng Nhật Bản vào cuối tháng 8 vừa rồi. Loạt bài này xin phép dịch lại nội dung của những bài viết trên cho những độc giả quan tâm tại Việt Nam.>

Bài viết cuối cùng này được dành để nói về thân thế, sự nghiệp và gia đình của ông Shinzo Abe. (theo cuốn The Iconoclast của Tobias Harris, một nhà quan sát và phê bình chính trị lâu năm tại Nhật Bản. Tiếp tục đọc →

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 4/5) | Japan Inc. vs Trung Quốc
by

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 4/5) | Japan Inc. vs Trung Quốc

<Tờ Economist September 5 – 11ᵀᴴ 2020 đã có nhiều bài viết (5 bài) dành để nói về thủ tưởng Shinzo Abe và những câu chuyện về cuộc đời và di sản mà ông để lại sau khi ông tuyên bố từ chức thủ tướng Nhật Bản vào cuối tháng 8 vừa rồi. Loạt bài này xin phép dịch lại nội dung của những bài viết trên cho những độc giả quan tâm tại Việt Nam.>

Japan Inc., là một thuật ngữ dành riêng cho Nhật Bản, xuất hiện vào khoảng cuối những thập niên 60, khi mà Nhật Bản phát triển thần tốc. Đặc điểm của kinh tế Nhật Bản thời bấy giờ là tư bản chủ nghĩa, thị trường tự do nhưng có sự tập trung và chỉ đạo một cách chủ động từ chính phủ và ngân hàng trung ương. Văn hóa doanh nghiệp cũng hình thành rõ nét nhờ vào giai đoạn này. Với những đặc điểm như vậy, cả nước Nhật giống như một tập đoàn khổng lồ, và thuật ngữ Japan Inc., ra đời từ đó. Trong bài viết này, tờ Economist sẽ cho chúng ta biết những thách thức mà Japan Inc., đang gặp phải trước sự lớn mạnh của “China Inc.”

Tiếp tục đọc →

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 3/5) | Abenomics
by

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 3/5) | Abenomics

<Tờ Economist September 5 – 11ᵀᴴ 2020 đã có nhiều bài viết (5 bài) dành để nói về thủ tưởng Shinzo Abe và những câu chuyện về cuộc đời và di sản mà ông để lại sau khi ông tuyên bố từ chức thủ tướng Nhật Bản vào cuối tháng 8 vừa rồi. Loạt bài này xin phép dịch lại nội dung của những bài viết trên cho những độc giả quan tâm tại Việt Nam.>

Thế giới học được những gì từ Abenomics?

Sự thành công một cách đầy bất thường của Abenomics là một bài học về xây dựng thương hiệu chính trị (political branding). Khi ông Shinzo Abe trở lại nắm quyền thủ tướng Nhật Bản vào tháng 12/2012, ông nói rằng ông sẽ hồi sinh lại nền kinh tế thông qua 3 “mũi tên”. Mũi tên thứ nhất là nới lỏng chính sách tiền tệ, nhằm ngăn chặn giảm phát. Mũi tên thứ hai là chính sách tài khóa linh hoạt, nhằm hạn chế nợ công mà không làm ảnh hưởng đến quá trình phục hồi. Mũi tên thứ ba là tiến hành các cải cách cơ cấu, nhằm phục hồi năng suất lao động và nâng cao tốc độ tăng trưởng. Ngay cả khi chính phủ có phần “nản” vì 3 mục tiêu này, nhưng hình ảnh và tác động mà nó mang lại vẫn còn rất sống động.

Tài “bắn cung” của ông Abe, không những thế đã kích thích sự quan tâm sâu sắc ở những nơi khác. Xét cho cùng, các nền kinh tế già cỗi khác trông cũng không khác Nhật Bản là bao. Dân số già tăng nhanh, tăng trưởng kinh tế chậm, nợ công cao, lạm phát thấp bất chấp lãi suất đã ở rất thấp. “Vâng chúng ta bây giờ đều là người Nhật hết.”, ông Jacob Funk Kirkegaard, chuyên gia người Mỹ của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson đã kết luận như vậy hồi năm ngoái. Tình trạng này đã diễn ra thậm chí trước cả khi đại dịch covid-19 làm cho nó ngày càng trầm trọng thêm với sự gia tăng của nợ nần, giảm phát và sự tuyệt vọng. Sau 8 năm, bây giờ ông Abe đã chính thức rời nhiệm sở, chúng ta có thể rút ra được những bài học gì? Tiếp tục đọc →

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 2/5) | Những di sản
by

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 2/5) | Những di sản

<Tờ Economist September 5 – 11ᵀᴴ 2020 đã có nhiều bài viết (5 bài) dành để nói về thủ tưởng Shinzo Abe và những câu chuyện về cuộc đời và di sản mà ông để lại sau khi ông tuyên bố từ chức thủ tướng Nhật Bản vào cuối tháng 8 vừa rồi. Loạt bài này xin phép dịch lại nội dung của những bài viết trên cho những độc giả quan tâm tại Việt Nam.>

Khi còn là một cậu bé, Shinzo Abe đã có ước muốn trở thành một nhà làm phim. Tuy nhiên, với tư cách là cháu nội của một Thủ tướng và là con trai của một Bộ trưởng Ngoại giao, truyền thống gia đình đã dẫn cậu bé Shinzo Abe đi theo một con đường khác. Và khi đã trở thành một chính trị gia, ông mang trong mình khát vọng thay đổi “kịch bản” của Nhật Bản. Sau khi nhậm chức Thủ tướng lần thứ hai vào năm 2012, ông đã nói như thế này: “Có một thứ duy nhất mà Nhật Bản cần vào lúc này, đó là sự tự tin – cái khả năng mà chúng ta có thể hướng trực diện về phía mặt trời, giống như những bông hoa hướng dương nở rộ vào mùa hè”.

Tiếp tục đọc →

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 1/5) | Nhìn lại 8 năm
by

Shinzo Abe đã thay đổi Nhật Bản như thế nào? (Bài 1/5) | Nhìn lại 8 năm

<Tờ Economist September 5 – 11ᵀᴴ 2020 đã có nhiều bài viết (5 bài) dành để nói về thủ tưởng Shinzo Abe và những câu chuyện về cuộc đời và di sản mà ông để lại sau khi ông tuyên bố từ chức thủ tướng Nhật Bản vào cuối tháng 8 vừa rồi. Loạt bài này xin phép dịch lại nội dung của những bài viết trên cho những độc giả quan tâm tại Việt Nam.>

Vào ngày 28/08/2020, Thủ tướng Abe chính thức tuyên bố từ chức vì lý do sức khỏe. Tính đến thời điểm tuyên bố, ông đã có hơn 2800 ngày liên tục nắm giữ ghế thủ tướng, vượt qua các kỷ lục đã được thiết lập trước đó. Ông cũng là người có tổng số ngày giữ ghế thủ tướng lâu nhất Nhật Bản (3179 ngày) và có lẽ phải rất rất lâu nữa người ta mới được chứng kiến kỷ lục này bị xô đổ. Hãy cùng nhìn lại những gì mà ông đã làm được và những di sản mà ông để lại qua gần 3 nhiệm kỳ của mình.

Tiếp tục đọc →

Nhật ký Sendai (P12): Hoa anh đào mùa Covid-19
by

Nhật ký Sendai (P12): Hoa anh đào mùa Covid-19

Xin chào. Đại dịch Covid-19 vẫn đang lan rộng tại Nhật Bản, nhất là các thành phố lớn như Tokyo và Osaka. Tuy vậy, ở những thành phố khác với mật độ và lượng dân số ít hơn như Sendai chẳng hạn, thì dịch bệnh vẫn chưa thật sự nguy cấp lắm. Vì vậy, khi mà dịch chưa thật sự hoành hành một cách mạnh mẽ thì mình đã tranh thủ đi dạo ngắm nghía hoa anh đào nở. Có cái thú vị là lẽ ra mùa hoa anh đào năm nay sẽ được hưởng ứng rất lớn, bởi vì nó là mùa hoa anh đào đầu tiên dưới Niên hiệu Reiwa, mà ai ai cũng muốn liên hoan to nhân dịp này. Tất nhiên, mùa dịch bệnh, cách ly xã hội thì người ta không đổ ra các công viên để ngắm hoa và ăn chơi nhảy múa dưới tán cây được, nhưng hoa thì vẫn cứ nở thôi.

Tiếp tục đọc →

by

Ngày xưa tôi đã học tiếng Nhật như thế này nè

Lục lọi mãi tự dưng gặp lại clip làm về năm mới tại Nhật năm xưa (2016).

なつかしい quá đi.