Các bạn đã bao giờ nghe tới câu “Ignorance is bliss” — nôm na tiếng Việt là “ngu si hưởng thái bình” chưa? Nhiều khi biết nhiều quá lại đâm ra không tốt, biết ít thôi thì có khi cuộc đời lại đỡ khổ. “Những bó hoa cho Algernon” là một tác phẩm như thế. Cuốn sách đoạt giải Nebula vào năm 1966 cùng với Babel-17. (bản truyện ngắn của nó đoạt giải Hugo năm 1960).

Trong câu chuyện này, chúng ta sẽ theo chân anh bạn Charlie Gordon, người sinh ra với chỉ số IQ thấp thậm tệ, nhưng bù lại có một tâm hồn trong sáng đến kì lạ. Đầu óc đần độn, ai bảo gì làm nấy, ai cười chê cũng xuề xoà cho qua, không bao giờ để bụng, không bao giờ nghĩ ngợi hay ghét bỏ ai cả. Thế nhưng, bố mẹ cậu không hài lòng và tỏ ra bất hạnh, tìm mọi cách để chạy chữa cho cậu. May thay, một nhóm các nhà nghiên cứu cũng đang phát triển một liệu pháp tăng cường trí thông minh. Họ đã thí nghiệm thành công trên một chú chuột bạch tên là Algernon và rất cần thí nghiệm trên người. Charlie xuất hiện trước mắt họ như một “đối tượng hoàn hảo”.

Liệu pháp đã có tác dụng. Charlie trở nên thông minh hơn. Chỉ số IQ của cậu dần thay đổi. Thế nhưng, nó đi kèm với một cái giá. Những người thân xung quanh cậu như biến thành những con người khác. Những khái niệm bị xáo trộn và đảo lộn hoàn toàn. Thế giới quan của cậu cũng thay đổi hoàn toàn. Vì sao con người nghĩ một đằng nhưng nói một nẻo? Liệu tôi có thể tin được ai khi thái độ của con người xung quanh tôi thay đổi khi họ biết về trí tuệ thực sự của tôi?

“I don’t know what’s worse: to not know what you are and be happy, or to become what you’ve always wanted to be, and feel alone.”

Những diễn tiến của cậu cũng được mô phỏng qua Algernon.

“Intelligence is one of the greatest human gifts. But all too often a search for knowledge drives out the search for love. This is something else I’ve discovered for myself very recently. I present it to you as a hypothesis: Intelligence without the ability to give and receive affection leads to mental and moral breakdown, to neurosis, and possibly even psychosis. And I say that the mind absorbed in and involved in itself as a self-centered end, to the exclusion of human relationships, can only lead to violence and pain.”

Nói đến đây có thể chưa đủ để thuyết phục các bạn đọc tác phẩm kinh điển này. Vậy hãy để mình đưa ra thêm 2 luận điểm sau.

Một, tác giả Keyes là một nhà tâm lý học với bằng cử nhân tại Brooklyn. Ý tưởng về Algernon được hình thành là do ông vốn là một thày giáo trung học. Tại đó, ông dạy môn “học viết lách”: 1 lớp cho những đứa trẻ thiên tài, và 2 lớp cho những đứa trẻ thiểu năng và chậm tiến. Ngày học đầu tiên đã để lại ấn tượng sâu đậm trong ông. Keyes nhớ lại rằng, ở cuối một buổi học, một học sinh đã chạy đến bàn ông và nói: “Con biết đây là lớp cho bọn ngốc nghếch. Nhưng con muốn hỏi thày. Nếu con học hành chăm chỉ và trở nên thông minh hơn vào cuối kì, thày có thể cho con học ở lớp thường được không? Con muốn trở nên thông minh.” Câu hỏi này đã ám ảnh Keyes và là điểm khởi đầu cho cuốn sách này.

Hai, tác phẩm này được kể ở ngôi thứ nhất.

Đó, còn chờ gì nữa mà không tìm đọc ngay “Flowers for Algernon” đi các bạn?

SF = Speculative Fiction, sF = science Fiction

“Đọc Gì Ko Chán” là series để Kiyoshi chia sẻ review về một số cuốn sách đọc được gần đây. Mỗi bài viết như vậy sẽ không vượt quá 1000 chữ.