Điểm lại một số bài blog posts nổi bật về kinh tế trên không gian mạng trong ngày.

• Euro Semi-Finals: England is the Favorite! (dùng R dự đoán kết quả Euro)
• Bank of Japan Stops QE, Reserve Bank of Australia Starts Tapering, Bank of Canada & Bank of England Already Tapering, Amid Shock-and-Awe Rate Hikes in Emerging Markets

Bán kết Euro (2020): Tuyển Anh có bao nhiêu cơ hội vô địch Euro?

Tựa gốc: Euro Semi-Finals: England is the Favorite!

Bài viết rất bổ ích trên R-bloggers về dự đoán kết quả trận đấu bán kết giữa Anh và Đan Mạch đêm nay, bằng cách sử dụng BXH FIFA và nguyên tắc xếp hạng Elo.

Công thức dự đoán tỷ lệ thắng thua là:

Trong đó We là “winning probability”, nhận giá trị 0 (thua) hoặc 1 (thắng), dr là chênh lệch trong điểm xếp hạng của 2 đội trước khi trận đấu bắt đầu.

diffs<-seq(-1000,1000)
probs<-1/(1+10^(-(diffs)/600))
plot(diffs, probs, main="Winning Probability vs Ranking Difference", xlab = "Ranking Differences", ylab = "Winning Probability")

Nhân tố sân nhà cũng cần được tính đến. Theo đó, đội tuyển Anh sẽ chơi trên sân nhà Wembley ở trận đấu sắp tới. Tác giả cho biết, theo thống kê tại Premiere League, khi các đội bóng được chơi trên sân nhà, tỷ lệ thắng là 46.2%, hoà là 27.52% và thua là 26.32%. Bằng cách loại đi các kết quả hoà, chúng ta tính được tỷ lệ thắng trên sân nhà là 46.2/(46.2+26.32) = 63.7%. Đây là nhân tố sân nhà (Wembley factor) mà tác giả đề cập tới.

Để cập nhật nhân tố sân nhà này vào trận đấu, chúng ta sẽ tính xem cần bao nhiêu dr (khác biệt về ranking) để có được We = 63.7%.

diffs[(probs>0.637)][1]
[1] 147

Dòng lệnh trên trả về các giá trị dr tương ứng với probs > 0.637, và chúng ta lấy giá trị đầu tiên. Kết quả là 147. Như vậy, 147 điểm Elo sẽ được cộng vào đội tuyển Anh khi tính toán We. Trên FIFA Rankings thì điểm Elo của Anh là 1687, còn Đan Mạch là 1632.

england = 1687 + 147
denmark = 1632
1/(1+10^(-(england-denmark)/600))
[1] 0.6846455

Như vậy xác suất tuyển Anh thắng Đan Mạch để vào chung kết EURO là 68%. Chúng ta đã biết được đối thủ của họ ở trận chung kết (nếu xảy ra) là đội tuyển Ý. Trước tiên chúng ta cập nhật chiến thắng của đội Ý đã.

italy = 1642
spain = 1648
weis = 1/(1+10^(-(italy-spain)/600)) #We trước trận
italynow = italy + 40*(0.75-weis) #thắng pen thì W=0.75, I là importance coefficient, vì là trận bán kết cúp châu lục nên nó là 40
italynow
[1] 1652.23

Nếu thắng Đan Mạch mà không cần đến loạt sút luân lưu, Anh sẽ được 1 điểm. Theo tính huống đó, bây giờ, xác suất Anh thắng Ý ở chung kết sẽ là:

england = 1687 + 40*(1-0.68) + 147
italynow = 1652.23
1/(1+10^(-(england-italynow)/600))
[1]0.678457

Xác suất để tuyển Anh thắng cả hai trận sẽ là: 0.68 x 0.68 = 0.46. Như vậy, xác suất đội tuyển Anh vô địch Euro lần đầu tiên trong lịch sử là khoảng 46% !

Áp dụng với tuyển VN

Cách tính trên cũng có thể áp dụng được với các cặp đối đầu khác. Mình sẽ lấy ví dụ về trận đấu sân nhà đầu tiên của Việt Nam ở vòng loại thứ 3 World Cup với tuyển Úc. Thống kê về các trận đấu của đội Việt Nam từ 2018 đến nay (các trận đấu chính thức), trong số 12 trận đấu sân nhà, chúng ta thắng 8, hoà 2 và thua 2, như vậy xác suất chiến thắng là 66%.

diffs<-seq(-1000,1000)
probs<-1/(1+10^(-(diffs)/600))
diffs[(probs>0.66)][1]
[1] 173

Nhân tố sân nhà Mỹ Đình có thể giúp chúng ta có thêm sức mạnh tương đương với 173 điểm Elo. Điểm hiện tại của VN là 1258, trong khi của Úc là 1457.

vietnam = 1258 + 173
australia = 1457
1/(1+10^(-(vietnam-australia)/600))
[1] 0.475076

Như vậy, xác suất chúng ta thắng tuyển Úc là 47.5%, không hề tồi chút nào, cũng gần 50/50 rồi.

Hàng loạt NHTW hạ nhiệt, bắt đầu thoát ly QE

Tựa gốc: Bank of Japan Stops QE, Reserve Bank of Australia Starts Tapering, Bank of Canada & Bank of England Already Tapering, Amid Shock-and-Awe Rate Hikes in Emerging Markets

Trước tình hình lạm phát có dấu hiệu gia tăng, hàng loạt các NHTW đã và đang cân nhắc, tiến hành các biện pháp giảm độ nới lỏng của chính sách tiền tệ (CSTT). Một số NHTW lớn trên thế giới đang tiến hành quá trình bình thường hoá CSTT, thoát ly khỏi các chương trình nới lỏng định lượng (QE).

NHTW Úc tuyên bố hôm nay họ sẽ cắt giảm (tapering) chương trình QE của họ đi khoảng 1 tỷ AUD mỗi tuần xuống còn 4 tỷ AUD mỗi tuần.

NHTW Nhật Bản (BOJ), một trong những Ngân hàng trung ương thực hiện QE sớm nhất và mạnh mẽ nhất (so với quy mô nền kinh tế), đã tiến hành cắt giảm từ nhiều tháng nay. Đối với BOJ thì các nhà quan sát cần tập trung vào những con số cụ thể được đưa ra. Trong bảng cân đối kế toán ban bố ngày 02.07 thì tổng tài sản của BOJ đã giảm khoảng 7.7 nghìn tỷ Yên (tương đương 70 tỷ USD) so với mức hồi tháng 5. Tuy nhiên, lượng tài sản (chủ yếu là trái phiếu chính phủ) vẫn còn rất lớn, lên đến 717 nghìn tỷ Yên.

Nếu nhìn vào đà tăng, có thể thấy xu hướng chung là giảm dần kể từ thời điểm cuối 2016. Đợt dịch Covid-19 đã khiến BOJ phải tăng cường mua vào tài sản, nhưng tình hình ổn định thời gian qua đã tạo điều kiện cho BOJ tiến hành các biện pháp thoát ly dần khỏi QE.

NHTW Canada cũng đã tuyên bố một đợt cắt giảm chương trình mua lại TPCP vào tháng 10 năm ngoias, từ 5 tỷ CAD xuống còn 4 tỷ CAD, và dừng mua vào trái phiếu đảm bảo bằng nhà đất. Từ tháng 4 thì số lượng tài sản đã giảm đi đáng kể.

NHTW Anh quốc cũng có những động thái tương tự, cắt giảm tần suất mua trái phiếu từ 4.4 tỷ Bảng xuống còn 3.4 tỷ Bảng / tuần. Trong một diễn biến khác, một số NHTW đang cho thấy những lo ngại về lạm phát và bắt đầu tăng lãi suất. NHTW Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng lãi suất mục tiêu lên 200 điểm phần trăm, từ 17% lên 19% nhằm tránh đồng Lira bị mất giá. NHTW Brazil cho đến nay đã tăng lãi suất 3 lần, lên mức 4.25% so với mức 2% hồi tháng 3. Những động thái tương tự cũng xuất hiện ở NHTW Nga (từ 4.25% hồi tháng 3 lên 5.5%), NHTW Mexico (từ 4% lên 4.25%).

Một số NHTW khác tại Bắc Âu như Norges Bank (Na Uy) và Riksbank (Thuỵ Điển) thì vẫn chưa có động thái tăng lãi suất hay thoát ly QE, nhưng nhiều khả năng các NHTW này sẽ sớm thực hiện trong tương lai không xa, khi mà dịch Covid dần được kiềm chế.