Sốc (shock) văn hóa (P5): 8 điều ở Nhật không bị coi là thô lỗ

Nhật Bản nổi tiếng là một nơi có nhiều phép tắc, lễ nghi và nhiều lúc rất cứng nhắc. Tuy nhiên, có rất nhiều thứ thông thường được coi là “thô lỗ” nhưng sang Nhật lại trở thành một điều hết sức bình thường. Trong đó có nổi bật 8 điều sau.

1. Hét to (gọi phục vụ) trong nhà hàng

Thông thường ở Mỹ, Anh hay ở Việt Nam cũng vậy, chúng ta thường đợi nhân viên phục vụ bàn qua và để yêu cầu món ăn hoặc dịch vụ. Như ở Việt Nam, các bàn được xếp gần nhau nên khi có một nhân viên đến phục vụ một bàn nào đó thì sẽ thường nhận được thêm yêu cầu dịch vụ từ một bàn khác bên cạnh. Hay như ở Mỹ, nhân viên sẽ thường xuyên qua bàn để hỏi xem bạn có muốn dùng thêm gì không, và luôn để mắt đến các bàn ăn, vì hầu hết mọi người sẽ vẫy tay giơ tay để gọi người phục vụ. Còn tại Nhật Bản, việc hét to lên để gọi nhân viên đến phục vụ là một điều bình thường. Ví dụ như bàn của bạn thiếu lọ hạt tiêu hay cần một cốc nước lọc, bạn sẽ quay ra hét to “SUMIMASEN!” và nhân viên phục vụ sẽ lập tức chạy đến nghe yêu cầu của bạn. Việc này diễn ra rất phổ biến, kể cả ở những nhà hàng sang trọng.

2. Xô đẩy trên tàu điện Tàu điện và tàu điện ngầm ở Nhật Bản thì cực kì đông, nhất là ở các thành phố vào giờ cao điểm. Việc lên xuống ở các ga trên một con tàu chật ních người là một cực hình. Tuy nhiên, đây là việc không thể tránh khỏi, và vì vậy, chen lấn xô đẩy là một điều không có gì là thô lỗ.

Nếu bạn có mang ba lô, hãy xách nó trước ngực hoặc cầm trên tay để tránh va phải người khác khi đang chen lấn, cố gắng dùng thân mình để “len” qua, hạn chế dùng tay. Bạn nên nói thêm “Orimasu” (xuống) để người ta biết bạn đang muốn xuống mà né, hoặc nói “sumimasen”… Người Nhật không thấy khó chịu gì đâu.

3. Không tip Cái này chỉ có người Mỹ là không quen thôi, chứ ở Việt Nam cũng không có văn hóa tip (boa) cho dịch vụ. Ở Mỹ, lái xe taxi, phục vụ nhà hàng, nhân viên khách sạn, bartender đều được tip… Nhưng ở Nhật Bản, đây là điều cấm kị.

Ở Nhật nếu bạn tip cho nhân viên, họ sẽ không biết phải nhận hay không (thường là không), họ sẽ tự hỏi sao họ lại nhận được thêm tiền, họ có phải báo cáo lại với cấp trên hay không, đây có phải hối lộ không… Thế nên, tốt nhất là không tip.

Bạn trả tiền, tất nhiên là được phục vụ, nhân viên phục vụ bạn, họ được trả lương để làm vậy. Chẳng việc gì phải tip.

4. Ăn sushi bằng tay Mọi người cứ nghĩ rằng sushi phải ăn bằng đũa. Tuy nhiên, bốc ăn cũng được.

5. Húp xùm xụp Cái này ở Việt Nam là điều cấm kị và được coi là rất bất lịch sự. Ở Việt Nam, ăn ở nhà hay ra ngoài hàng ăn, việc húp mỳ, phở, bún, miến… gây ra tiếng xùm xụp là rất bất lịch sự, bê bát lên húp nước càng bất lịch sự hơn. Ấy vậy mà ở Nhật Bản lại không như được coi là bất lịch sự. Trái lại người ta cho rằng đó là biểu hiện của một món ăn ngon.

Ví dụ như khi đi ăn ramen, khen ngon thôi là chưa đủ, húp xùm xụp bát mỳ, thậm chí là bê bát mỳ lên húp sạch nước dùng mới là “số dzách”.

6. Lảng tránh câu hỏi Người Nhật luôn cố gắng để tránh gây ra xung đột, họ cố gắng nói giảm nói tránh, sử dụng từ ngữ ít tính chỉ trích, nặng nề để nhắc nhở hoặc từ chối, tránh né trả lời những câu hỏi trực diện.

Ví dụ như bạn muốn từ chối một lời mời đi chơi nào đó, và họ có hỏi lí do, cứ bịa “là tôi có việc bận”, “tôi mệt” … chẳng ai gặng hỏi bạn thêm đâu. Hay như kiểu, ” Hôm trước đi phỏng vấn tốt không?” thì phần đông sẽ trả lời ” À việc đó, chotto…” thế là họ hiểu ngay và sẽ lái sang chủ đề khác vui vẻ hơn. Nhiều khi, bạn hỏi người Nhật ” Anh thấy tiếng Nhật cửa tôi thế nào?” thì họ sẽ trả lời là “Rất tốt!” hay “Giỏi quá” trong khi thực chất, tiếng nhật của bạn như *beep* …

Người Nhật có xu hướng tránh đối diện trực tiếp, nên đôi khi, nói chuyện thẳng thắn như “tát vào mặt họ vậy”. Hoặc vì lí do hay lảng tránh những câu hỏi trực diện nên bạn cũng khó là biết được câu trả lời của họ mang hàm ý gì (?).

7. NO Lady First Đàn ông ga-lăng sẽ giữ cửa taxi hay cửa ra vào cho phụ nữ vào trước.

Đàn ông ga-lăng sẽ nhường ghế cho cô gái trước mặt anh ta trên xe bus.

Đàn ông ga-lăng sẽ kéo ghế mời cô gái ngồi xuống trước.

Đàn ông ga-lăng sẽ nhường phụ nữ bước lên (bước xuống) xe bus/ tàu điện trước. ……

Tuy nhiên KHÔNG có khái niệm Lady First ở Nhật Bản đâu.

8. Uống bia rượu nơi công cộng Ở Mỹ, uống bia rượu nơi công cộng là một hành động bất hợp pháp. Bạn chỉ được phép uống bia rượu tại nhà hoặc những nơi được phép như quán bar, nhà hàng.

Ở Nhật Bản, bạn thoải mái uống bia trên tàu, trong công viên, trên bãi biển. Các máy bán hàng tự động cũng có bán nhiều loại bia để mua dùng ngay.

Shock văn hoá

Sốc văn hoá


Nguồn:

7 Surprising things that aren’t considered rude in Japan“, by John Spacey, Japan Talk, August 28, 2012

7 things you should do in Japan but not in America“, by John, Togufu, September 7, 2012

Để lại bình luận

Trang web này sử dụng Akismet để lọc thư rác. Tìm hiểu cách xử lý bình luận của bạn.