Ở Nhật Bản, xe đạp là phương tiện cực cực kì phổ biến, và gắn liền với cuộc đời của mỗi du học sinh tại đây. Tuy nhiên, tai nạn do xe đạp xảy ra cũng không phải ít (theo thống kê, năm 2010 ở Nhật có 658 người chết vì tai nạn liên quan đến xe đạp). Do vậy, làm sao để đi xe đạp an toàn ở Nhật Bản? Đi xe đạp ở Nhật Bản có khác gì so với Việt Nam? Câu trả lời sẽ có trong bài viết hôm nay.
Đi xe đạp trên vỉa hè
Mặc dù trong luật có quy định là “trẻ em dưới 12 tuổi được phép đi trên vỉa hè” và “chỉ trong những trường hợp rất nguy hiểm thì xe đạp mới có thể đi trên vỉa hè”. Ấy vậy nhưng chả ai ở Nhật tuân thủ theo luật này hết, thậm chí người ta còn chẳng biết đến sự tồn tại của chúng. Mọi người đều có gắng đi xe đạp trên vỉa hè, mà thực chất là nên như thế.
Ở Nhật Bản được một thời gian, mình thấy có 2 lí do tại sao xe đạp “tốt nhất” là được thoải mái đi trên vỉa hè.
Thứ nhất, tại Nhật Bản, cũng như hầu hết các nước phát triển khác, hệ thống giao thông của họ rất tiên tiến và thông minh, các lái xe ô tô hoàn toàn “yên tâm” lướt trên đường với tốc độ 40 – 60 km/h, đường thì lại rộng, 2 – 3 làn xe. Và vì phóng nhanh như vậy, nếu người đi xe đạp đi dưới lòng đường mà chẳng may ngã ra, hay xe bất ngờ dở chứng thì người lái xe ô tô chắc sẽ không phản ứng lại kịp, và thế là tai nạn xảy đến. Thực chất nếu có tai nạn/ va chạm giữa xe đạp với ô tô thì lỗi luôn thuộc về xe lớn hơn, nhưng chưa chắc bạn có thể ra về toàn mạng sau vụ đó. Thế nên, tốt nhất là nên đi xe đạp lên vỉa hè.
Thứ hai, đó là hầu hết các vỉa hè tại Nhật Bản đều rất rộng (quanh các cung đường lớn) và luôn có một làn dành riêng cho xe đạp (thường được sơn đỏ), kể cả ở những nơi qua đường (vạch kẻ đường cho người đi bộ) cũng có hẳn một làn riêng cho xe đạp. Do đó, di chuyển bằng xe đạp trên vỉa hè rất tiện lợi, chả khác gì đi bộ sất. Hơn nữa, tốc độ của xe đạp không cao, và người đi xe dễ quan sát nên khó có thể gây ra tai nạn cho người đi bộ.
Chú ý: Ở những chỗ vỉa hè đông người qua lại, hoặc trong khuôn viên nhà ga, trung tâm mua sắm đông người, thì bạn nên dắt bộ. (Mình đã có lần bị cảnh sát nhắc nhở vì đi xe đạp trong một khu mua sắm ở Sendai (quên tên rồi)).
Đi về bên trái
Mặc dù khi di chuyển trên vỉa hè, bạn có thể đi cùng chiều hay ngược chiều đều được nhưng khi xuống lòng đường thì bắt buộc bạn phải đi về phía bên tay trái. Hãy nhớ, đi về bên trái.
Chú ý quan sát
Ở Nhật Bản có khá nhiều điểm giao nhau mà không có đèn tín hiệu. Khi đó để qua đường, bạn phải chú ý quan sát. Do ô tô và xe máy ở Nhật phóng rất nhanh nên bạn cần quan sát xa hơn rất nhiều nếu muốn an toàn.
Ngoài ra, nếu gặp phải trường hợp muốn đi xe đạp qua đường nơi không có đèn tín hiệu, mà xe cộ qua lại đông thì có 1 tip nhỏ cho bạn. Đó là hãy xuống xe, quay mũi xe về phía bạn muốn đi, và đợi. Chắc chắn rồi sẽ có 1 xe nào đó nhường đường cho bạn. Cái này mình thử rất nhiều rồi. Có những chỗ ngã ba không có đèn tín hiệu mà đông xe qua lại lắm, sợ không dám sang đường, thế là xuống xe, và đứng đợi. Bạn nên ngó trái ngó phải liên tục, làm như thể mình rất muốn qua đường ấy. Đảm bảo với bạn tầm 10 – 20 giây sau, người ta sẽ chủ động dừng lại cho bạn qua đường, khi ấy hãy cúi đầu nhẹ một cái để cảm ơn họ nhé.
Lắp đèn
Xe đạp bắt buộc phải được trang bị đèn để có thể chiếu sáng vào buổi đêm, còn vì sao phải lắp đèn cho xe đạp chắc khỏi giải thích. Tất là vì lí do an toàn.
Mặc định gần như tất cả các loại đèn lắp vô xe đạp ở Nhật đều là loại cảm biến. Mình không hiểu lắm về công nghệ nhưng hễ trời cứ tối, bánh xe quay là đèn sẽ tự động bật sáng mà không phải mó máy gì sất. Rất tiện lợi và an toàn.
Nếu không lắp đèn cho xe đạp mà vẫn lưu thông vào buổi tối, bạn có thể sẽ bị tóm và phạt 50 000 yên.
Khóa xe
Thực ra thì nạn trộm cắp xe đạp ở Nhật vẫn xảy ra, mặc dù không nhiều, vì vậy bạn cần trang bị khóa cho xe đạp của mình. Đây là loại khóa xe đạp phổ biến.
Ding – Ding
Chỉ cần nghe thấy hai tiếng ding-ding phát ra từ xe đạp là người đi bộ sẽ ngay tắp lự né sang trái/ phải để nhường đường cho xe đạp. Không khuyến khích sử dụng cái này nhiều, vì sẽ gây khó chịu cho người đi bộ, các bạn chỉ nên dùng khi nào thực sự cần thiết. Như đã nói ở trên, nếu muốn đi xe đạp trên vỉa hè ở chỗ đông người thì tốt nhất là xuống dắt bộ, chứ ding-ding hoài khó chịu lắm.
Một số điều cấm
Dưới đây là một số điều không được phép làm khi di chuyển bằng xe đạp. Mặc dù vậy, cảnh sát thường làm ngơ nếu hành động cấm của bạn không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, tốt nhất là nên tuân thủ.
đừng bắt chước !
- Không dùng điện thoại hoặc ô khi di chuyển bằng xe đạp. Nếu bị túm bạn có thể bị phạt 50000 yên
- Đã uống rượu thì không lái xe (đạp)
- Bắt buộc phải trang bị đèn pha cho xe đạp, nếu không sẽ có thể bị phạt 50000 Yên
- Không được đèo người khác, nếu bị túm sẽ bị phạt 20000 Yên
- Tránh xa khu vực gần tàu hỏa/ tàu điện/ đường sắt
- Không được đi hàng hai
Làm gì khi bị mất xe
Mặc dù rất hiếm khi xảy ra nhưng giả sử nếu xe bạn bị lấy mất thì cũng đừng quá lo lắng. Nếu xe của bạn mua ở các cửa hàng bán xe đạp (cũ hay mới) thì chủ tiệm cũng đã đăng kí xe của bạn cho cảnh sát rồi. Nếu như bạn mua lại từ người khác (kiểu trao tay) thì nên đi đăng kí xe lại với cảnh sát. Vì sao cái đăng kí xe lại quan trọng, để bạn trình báo với cảnh sát dễ dàng hơn va nó cũng giúp cảnh sát dễ tìm thấy xe bị mất cắp của bạn. Các viên cảnh sát sẽ thông báo đến cho bạn ngay khi họ tìm được.
Có thể bạn sẽ bỡ ngỡ nhưng cách tốt nhất để hiểu đi xe đạp ở Nhật như thế nào cho đùng là hãy quan sát những gì người Nhật làm để bắt chước họ !
—
Nguồn:
“How to ride a bicycle in Japan“, by Koichi, Tofugu, November 12, 2011
“Bicycling in Japan – Know the Laws“, Japaninfoswap.com, May 13, 2015
Nippon Kiyoshi 